ŹRÓDŁA FINANSOWANIA OPIEKI NAD ZABYTKAMI

Podstawową zasadę finansowania opieki nad zabytkiem określa ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku (Dz.U.2021.710 t.j.)

Zgodnie z zapisami zawartymi w rozdziale 7 w/w ustawy (art. 71-83b), obowiązek sprawowania opieki nad zabytkami, w tym finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku spoczywa na osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do zabytku.


Dla jednostki samorządu terytorialnego, posiadającej tytuł prawny do zabytku, opieka nad nim jest jej zadaniem własnym.


Możliwe jest jednak uzyskiwanie dotacji na realizowanie opieki nad zabytkami.


DOTACJE Z BUDŻETU PAŃSTWA

Osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, będąca właścicielem lub posiadaczem zabytku może ubiegać się o udzielenie dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie:

  • prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo
  • prac konserwatorskich lub restauratorskich przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa

Więcej informacji o dotacjach z budżetu państwa

Dotacja taka może obejmować nakłady konieczne na:

  1. sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich;
  2. przeprowadzenie badań konserwatorskich lub architektonicznych;
  3. wykonanie dokumentacji konserwatorskiej;
  4. opracowanie programu prac konserwatorskich i restauratorskich;
  5. wykonanie projektu budowlanego zgodnie z przepisami Prawa budowlanego;
  6. sporządzenie projektu odtworzenia kompozycji wnętrz;
  7. zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substancji zabytku;
  8. stabilizację konstrukcyjną części składowych zabytku lub ich odtworzenie w zakresie niezbędnym dla zachowania tego zabytku;
  9. odnowienie lub uzupełnienie tynków i okładzin architektonicznych albo ich całkowite odtworzenie, z uwzględnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki;
  10. odtworzenie zniszczonej przynależności zabytku, jeżeli odtworzenie to nie przekracza 50% oryginalnej substancji tej przynależności;
  11. odnowienie lub całkowite odtworzenie okien, w tym ościeżnic i okiennic, zewnętrznych odrzwi i drzwi, więźby dachowej, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych;
  12. modernizację instalacji elektrycznej w zabytkach drewnianych lub w zabytkach, które posiadają oryginalne, wykonane z drewna części składowe i przynależności;
  13. wykonanie izolacji przeciwwilgociowej;
  14. uzupełnianie narysów ziemnych dzieł architektury obronnej oraz zabytków archeologicznych nieruchomych o własnych formach krajobrazowych;
  15. działania zmierzające do wyeksponowania istniejących, oryginalnych elementów zabytkowego układu parku lub ogrodu;
  16. zakup materiałów konserwatorskich i budowlanych, niezbędnych do wykonania prac i robót przy zabytku wpisanym do rejestru, o których mowa w pkt 7-15;
  17. zakup i montaż instalacji przeciwwłamaniowej oraz przeciwpożarowej i odgromowej.
  • Dotacja może być udzielona w wysokości do 50% na wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, chyba że stan zachowania zabytku wymaga niezwłocznego podjęcia prac przy zabytku, wówczas dotacja może być również udzielona do wysokości 100% nakładów koniecznych na wykonanie tych prac lub robót.
  • Jeżeli zabytek posiada wyjątkową wartość historyczną, artystyczną lub naukową albo wymaga przeprowadzenia złożonych pod względem technologicznym prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych, dotacja może być udzielona w wysokości do 100% nakładów koniecznych na wykonanie tych prac lub robót.

  1. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Dotacje udzielane przez Ministra Kultury muszą być realizowane w ramach programów operacyjnych lub priorytetów do tych programów ogłaszanych co roku przez ministra.

Ogólne informacje nt. dofinansowania zabytków przez Ministra można znaleźć tu:

https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1587


Natomiast szczegółowe informacje można znaleźć po adresem: https://www.gov.pl/web/kultura/programy-i-projekty


  1. w części „Programy ministra”, należy wybrać program na właściwy rok,
  2. a następnie spośród nich, wyszukać program, którego zakres będzie odpowiedni tj. dotyczący „ochrony zabytków”;
  3. w tym miejscu zawarta będzie pełna informacja dotycząca regulaminu i wytycznych do programu, jak również wszelkie inne wskazówki potrzebne do przygotowania i złożenia wniosku koniecznego do wzięcia udziału w naborze.

Wnioski w sprawie dotacji należy składać w terminach określonych w ogłoszonych dla poszczególnych programów operacyjnych, (za pośrednictwem konta w Elektronicznym Biurze Obsługi Interesanta https://esp.mkidn.gov.pl)


  1. Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków

Wówczas o dotacje udzielane na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, można ubiegać się każdego roku, składając odpowiednie wnioski w terminach do 28 lutego każdego roku, w którym ma być udzielona dotacja, a także do 30 czerwca każdego roku w ciągu 3 lat po zakończeniu wszystkich prac w przypadku refundacji.


Szczegółowe informacje na ten temat, można znaleźć na stronie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie: http://wkz.szczecin.pl


  1. należy odszukać: „Dotacje - zasady”,
  2. a następnie kliknąć link : "Ogłoszenia (Praca, Dotacje, Komunikaty)” , który przekieruje do aktualnych informacji o dostępnych dotacjach znajdujących na stronie biuletynu;
  3. w tym miejscu zawarta będzie pełna informacja dotycząca zasad skorzystania z dotacji w bieżącym roku, jak również wszelkie inne wskazówki potrzebne do przygotowania i złożenia wniosku koniecznego do wzięcia udziału w konkursie.

  1. Funduszu Kościelnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

Dotacje udzielane na remonty i konserwacje zabytkowych obiektów o charakterze sakralnym, których beneficjentami mogą być kościoły i inne związki wyznaniowe posiadające tytuł prawny do obiektu, w którym ma być realizowane zadanie.


Szczegółowe informacje, w tym terminy składania wniosków i wzory wniosków są ogłaszane każdego roku na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji https://www.gov.pl/web/mswia/

W zakładce "Co robimy” a następnie panelu „Fundusz kościelny”


  1. Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego

W części Nabory należy wyszukać czy aktualnie jest realizowany program odpowiedni dla planowanego zamierzenia związanego z opieką nad zabytkiem https://funduszeue.wzp.pl/nabory/

Przykładem takiego programu jest program, do którego można aplikować od 29.02.2024 do 14.06.2024 pn. "2.3 Zwiększenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych" dla obiektów zabytkowych.

DOTACJE SAMORZĄDOWE


Samorządy gminne, powiatowe lub województwa mogą udzielać dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków.

Wówczas odbywa się to na zasadach określonych w podjętych przez odpowiednie organy uchwałach.


Więcej informacji o dotacjach z budżetów samorządowych

Dotacje te, mogą być udzielane w wysokości do 100% nakładów koniecznych na wykonanie przez wnioskodawcę prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków.


Dotacje celowe z budżetu samorządów mogą być udzielane przez:

  1. Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego

- udziela dotacji na podstawie uchwały Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego XLVIII/570/23 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 19 grudnia 2023 roku w sprawie określenia trybu i zasad udzielania dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane, przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków, położonym na obszarze województwa zachodniopomorskiego (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego poz. 7214)


Informacje:

https://kultura.wzp.pl/index.php/mecenat/konkursy/ochrona-zabytkow

https://www.bip.wzp.pl/artykul/dotacje


  1. Samorząd Powiatowy

- obecnie nie udziela dotacji celowych na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach

  1. Samorząd gminny

- udziela dotacji na podstawie Uchwały Nr VII/43/07 Rady Miejskiej w Policach z dnia 24.04.2007 r na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków.


Szczegółowe informacje, wraz z wzorem wniosku, zawarte są w w/w Uchwale, którą można pobrać pod poniższym adresem:

http://bip.police.pl/uchwala/1575/uchwala-nr-vii-43-07#attachments